VOEDSELBOS KETELBROEK: de moeite van een bezoek waard!

Zestien leden verzamelden zich kort na 15.00 uur in het centrum van De Horst. Vanwege het gebrek aan parkeermogelijkheden kwam de groep bijeen bij de kerk, om van daaruit naar het voedselbos te lopen. Enkele leden waren overigens per fiets gekomen. Om 15.30 uur stond iedereen gereed bij de ingang van het bos, waar initiatiefnemer en beheerder Wouter van Eck hen opwachtte.

Een lange en zeer interessante inleiding stond ons te wachten. Wouter begon met een kristalhelder verhaal, doorspekt met talloze boeiende details, waarin hij de geschiedenis en doelen van het voedselbos uitlegde. In 2009 kochten hij en zijn partner Pieter Jansen een 2,2 hectare grote, kale maïsakker. Stap voor stap transformeerden ze dit terrein in een voedselbos, waar de natuur de bepalende factor is. Het doel is voedselproductie, maar dan op een manier waarbij de natuur centraal staat en niet de mens. Er wordt geen gebruik gemaakt van mest, pesticiden of aangepaste plantensoorten; in plaats daarvan worden natuurlijke planten gekozen die na enkele jaren gezond voedsel of vruchten opleveren.

Door slim gebruik te maken van de eigenschappen van planten en het terrein, is een gebied ontstaan waar inmiddels meer dan 400 verschillende eetbare plantensoorten groeien. Het accent ligt op biodiversiteit. Zo groeien er in Ketelbroek bijvoorbeeld olijfwilg, pawpaw, Japanse pruim, kaki, tamme kastanje, hazelnoot, walnoot, Japanse walnoot, hickory, kruisbessen, nashi-peer en mispel.

Veel inzichten uit de permacultuur zijn toegepast in Ketelbroek. Zo staat er een rij elzen aan de kant waar de wind vandaan komt; hun vallende blad zorgt voor gratis bemesting, zonder dat er arbeid voor nodig is. Een deel van het voedselbos is een natte natuurzone, ingericht om biodiversiteit te bevorderen. De kikkers en padden die hier leven, helpen tevens bij het plaagbeheer. Dit deel van het bos is aangelegd in samenwerking met het waterschap, omdat er ook waterretentie is gerealiseerd.

Na deze uitgebreide inleiding begonnen we aan een wandeling door het bos, waarbij we smalle paadjes volgden en probeerden de modder te ontwijken. We moesten goed opletten, want een val zou eindigen in de brandnetels. Uiteindelijk kwamen we op een open plek, “de kantine,” waar koffie, thee en water voor ons klaarstonden. Tijdens de pauze hoorden we een sperwer, die in het bos broedt en op zoek was naar prooi voor zijn jongen.

Zodra iedereen zat, gaf Wouter meer informatie over de bessen, noten en andere eetbare planten die ons omringden. We kregen ook de kans om vragen te stellen. Zo vroegen we wat er gebeurt met planten die niet in Nederland thuishoren, zoals de reuzenberenklauw en de Japanse duizendknoop. Omdat deze planten inheemse soorten verdringen, worden ze ook hier verwijderd.

Na de pauze verkenden we nog verder het bos en zagen we onder andere de pawpaw, Japanse pruim, kweepeer en mispel. Ook bamboe, waarvan de jonge scheuten aan restaurants worden geleverd, stond er in overvloed.

In ruim 2,5 uur wist Wouter op zeer gepassioneerde wijze te vertellen wat er inmiddels was gerealiseerd, en dat is veel. Het blijkt dat een voedselbos na verloop van tijd niet alleen natuurvriendelijk voedsel produceert, maar ook voedsel van hoge kwaliteit. Zelfs een chef-kok met een restaurant met twee Michelin-sterren heeft de weg naar Ketelbroek gevonden.

Om 18.00 uur sloten we deze zeer geslaagde excursie af en keerden we terug via het smalle pad naar het begin van het bos. We hadden veel gezien, geroken, gehoord en geproefd. Het was een verrassende excursie en een prachtige middag, die we iedereen aanraden die meer wil weten over deze manier van voedselproductie.

(tekst/foto’s: Elsemiek + Paul Mengelberg + Toos Basten + Juul Beer)